मंसिर ४ गते सम्पन्न आम निर्वाचनबाट नेपाली कांग्रेस संसदीय दलको नेता चयनका लागि रस्साकस्सी चलिरहेको छ । यो पटक संसदीय दलको नेताका लागि सभापति शेरबहादुर देउवा, वरिष्ठ नेता रामचन्द्र पौडेल, महामन्त्री गगन थापा, नेता शेखर कोइराला, पूर्वमहामन्त्री शंशाक कोइराला संसदीय दलको नेताको प्रतिष्पर्धामा अगाडि आउने संकेत देखाएका छन् । संसदीय दलको नेता नै प्रधानमन्त्रीको उम्मेदवार बन्ने प्रावधान भएकाले नेपाली कंग्रेसमा संसदीय दलको नेता चयन सर्वाधिक चासोको बिषय हो । विगतदेखि नै कांग्रेसभित्र संसदीय दलको नेता बन्न रस्साकस्सी हुँदै आएका छन् ।
२०१५ सालमा वीपी कोइराला संसदीय दलको नेता सर्वसम्मत रुपमा चयन भएका थिए । वीपी कोइरालालाई तत्कालिन अवस्थामा संसदीय दलको नेतामा नेता सुर्वण शमशेर राणा र गणेशमान सिंहले प्रस्ताव गरेका थिए ।
प्रजातन्त्रको पुनःस्थापनापछि २०४८ सालमा भएको प्रतिनिधिसभा निर्वाचनपश्चात् तत्कालिन पार्टी सभापति कृष्णप्रसाद भट्टराई र गणेशमान सिंहको प्रस्ताव र समर्थनमा गिरिजाप्रसाद कोइराला दलको नेता चयन भएका थिए । मुख्यगरी पार्टीको सभापति दलको नेता हुने र उसैलाई समर्थन जुटाउने परम्परालाई तोड्दै कोइरालालाई दलको नेतामा चयन गरिएको थियो ।
२०४८ सालमा तत्कालीन कांग्रेस सभापति भट्टराई मदन भण्डारीसँग आमचुनावमा पराजित भएका कारण कृष्णप्रसाद भट्टराई र गणेशमान सिंहको प्रस्तावमा गिरिजाप्रसाद कोइराला सर्वसम्मत रुपमा संसदीय दलको नेता चयन भएका थिए ।
२०५१ साल प्रधानमन्त्री गिरिजाप्रसाद कोइरालाले मध्यावधि निर्वाचन गराएपछि कांग्रेस पहिलो पार्टी हुन सकेन् । कांग्रेस ८३ सिटमा खुम्चियो । त्यो बेलामा कांग्रेसभित्र संसदीय दलको नेता बन्ने होडबाजी खासै भएन् । सो समयमा तत्कालीन सभापति गिरिजाप्रसाद कोइरालाले शेरबहादुर देउवालाई संसदीय दलको नेतामा सर्वसम्मत चयन गराएका थिए ।
२०५६ सालको चुनाव अगावै कांग्रेसले भावी प्रधानमन्त्री भनेर कृष्णप्रसाद भट्टराईलाई अगाडि सारेको थियो । २०५१ सालमा दोश्रो दल हुँदै ८३ सिटमा खुम्चिएको कांग्रेस २०५६ मा १ सय ११ सिटमा जीत निकाल्दै एक्लै बहुमत पायो । संसदीय दलको नेतामा तत्कालीन पार्टी सभापति कृष्णप्रसाद भट्टराई चयन भए । गिरिजाप्रसाद कोइरालाकै प्रस्ताव र समर्थनमा भट्टराई दलका नेता बने अनि प्रधानमन्त्री समेत भएका थिए । तर, भट्टराईको कार्यकाल धेरै समय टिकेन । पछि संसदीय दलको नेतामा कोइराला निर्वाचित भए ।
२०६४ सालको पहिलो संविधानसभा निर्वाचन पश्चात शेरबहादुर देउवा र रामचन्द्र पौडेलबीच संसदीय नेतामा प्रतिस्पर्धा भयो । पौडेल संसदीय दलको नेतामा चयन भए । पौडेल संसदीय दलको नेता भएपनि प्रधानमन्त्री बन्ने अवसर पाएनन् । २०६४ सालमा गिरिजाप्रसाद कोइरालाले संसदीय दलको नेतामा प्रतिष्पर्धा नगर्ने घोषणा गरेपछि देउवा र पौडेलका बीचमा प्रतिष्पर्धा भएको हो ।
२०७० को दोस्रो संविधानसभा निर्वाचनपछि सुशील कोइराला संसदीय दलको नेता हुँदै प्रधानमन्त्री भएका थिए । २०७० सालमा सुशील कोइरालासँग देउवा प्रतिष्पर्धामा थिए ।
२०७४ सालको संसदीय निर्वाचन पश्चात् नेता प्रकाशमान सिंहलाई हराउँदै सभापति शेरवहादुर देउवाले संसदीय दलको नेता बन्ने मौका पाएका हुन् । त्यसपछि देउवा अहिलेसम्म संसदीय दलको नेता कायम छन् ।
कांग्रेसमा संसदीय दलको नेता हुन दलभित्रको ५१ प्रतिशत मत चाहिन्छ । भर्खरै सम्पन्न निर्वाचनबाट कंग्रेसले ८९ सिट जितेकाले अब हुने दलको नेता चयनका लागि ४५ सांसदको समर्थन आवश्यक हुन्छ, संसदीय दलको नेताका लागि ।
