काठमाडौं, नेपाली कांग्रेसका प्रवक्ता डा. प्रकाशशरण महतमाथी नियोजित प्रहारको शृंखला जारी छ । हक्की एवं स्पष्ट स्वभावका महत कांग्रेस र त्यसभित्र पनि संस्थापन समुहका महत्वपूर्ण हस्ती हुन् । पार्टी संगठन मजबुद बनाउन सभापतिलाई बलियो बनाउनु पर्छ भन्ने मान्यतामा महत दृढ देखिन्छन् । राष्ट्रिय महत्वका मुद्धाहरुमा पार्टीभित्र छलफल र बहसले व्यापकता पाउनु पर्दछ तर पार्टीले गरेको निर्णय कार्यान्वयनमा सबै एकजुट हुनुपर्दछ भन्ने डा. महतको लाइन रहेको छ ।

पार्टीको निर्णय तथा सभापति शेरबहादुर देउवा उपर विभिन्न टिकाटिप्पणी गर्ने र हिरोइजमको राजनीतिमा रमाउने चरित्र डा. महतले कहिल्यै देखाएको पाइदैन । पार्टी निर्णयको बचाउ तथा संगठन निर्माणमा महत अहोरात्र खटिरहेको पाइन्छ । यति हुँदाहुँदै पनि संस्थापनभित्रै राम्रा कामको जस चाहि नदिने तर बिग्रे भत्केको दोष डा. महतकै टाउकोमा थोपर्ने प्रवृत्ति हावी छ । इतर समुहको निसानामा त उनी छदैछन् ।

पछिल्लोपटक नेपाल प्रेस युनियनको हेटौडामा सम्पन्न महाधिवेशनमा प्रवक्ता महतको भूमिका र संस्थापन समुहको हारको बिषयलाई लिएर भ्रामक र कपोलकल्पित आरोप लगाउने काम भइरहेको पाइन्छ । वास्तवमा नौ बर्षदेखि हुन नसकेको महाधिबेशन सफलताका साथ सम्पन्न गराउन महतले खेलेको सकारात्मक भूमिका कतै छिपेको छैन । तर त्यसलाई पुरै ओझेलमा पार्ने गरि नियतबस भइरहेको प्रहार किन र केका लागि ? अनि युनियनमा संस्थापन पक्षको हारमा क–कस्को के भूमिका थियो भन्ने बिषय छर्लङ्गै हुँदा पनि महततिर चोर औला ठड्याउनुको अर्थ के ?

अरु धेरै निराधार बिषयहरुमा डा. महतमाथी लगाइएका कपोलकल्पित आरोपहरु पार्टी भित्रकै धेरै कोणहरुबाट अभिप्रेरित, हाँस्यास्पद र निर्लज्ज छन् । यो शृंखला सबैको बिश्लेषणको विषय बनेको छ । राजनीतिक योगदान र क्षमताको आधारमा तुलना गर्ने हो भने पनि महतले पार्टीबाट प्राप्त गरेको अवसर ज्यादै न्यून देखिन्छ । लामो समय नेविसंघको राजनीतिमा सक्रिय डा. महतले २०४६ सालको परिवर्तन लगत्तै फूल व्राइट स्कलरसिप प्राप्त गरेर अमेरिकामा पढ्ने अवसर पाए । अर्थशास्त्रमा पीएचडी गरेपछि महत २०५५ सालमा नेपाल फर्किएका हुन् ।

त्यस लगत्तै महत पुन राजनीतिमा होमिए । नुवाकोटमा कांग्रेसको संगठन विस्तारमा अहोरात्र खटे पनि महतलाई सांसदको टिकट भने दिइएन । वास्तवमा डा. महत राजनीतिक षडयन्त्र र नेतृत्वको कोपभाजनमा परेका नेता हुन् । जसको शृंखला आज पनि जारी छ । तर राजनीतिमा उनको सक्रियतामा कहिल्यै कमी आएन ।

नेपाली कांग्रेसको चौधौं महाधिवेशनमा आफ्नै समुहभित्रको अन्तर्घातका कारण महत महामन्त्रीमा पराजित भए । २०७४ सालको आम चुनावमा काठमाडौं ५ बाट उम्मेदवार बनेका डा. महतले सफलता भने प्राप्त गर्न सकेनन् । स्कुल पढ्दादेखि नै राजनीतिमा सक्रिय महत २०२९ सालको विद्यार्थी आन्दोलनमै पक्राउ परेका नेता हुन् । २०३३ सालमा राष्ट्रिय मेलमिलापको नीति लिएर बि.पी. कोइराला नेपाल फर्कदा महत महाराजगञ्ज कलेजमा नेविसङ्घको इकाई सभापति थिए ।

त्यसबेला उनी कलेज बन्द गरेरै बीपी कोइरालालाई स्वागत गर्न गए । ३५-३६ सालको विद्यार्थी आन्दोलनका क्रममा महत ६ महिना जेल परे । ३५ सालमै नेविसंघको केन्द्रीय नेतृत्वमा पुगेका डा. महत २०३९ सालमा नेविसंघको केन्द्रीय महामन्त्री बने । २०४६ सालको आन्दोलनमा डा. महत सात सदस्यीय आन्दोलन संचालन समितिको सदस्य थिए ।

२०५६ सालमा कृष्णप्रसाद भट्टराई प्रधानमन्त्री भएका बेला माओवादी समस्या समाधान गर्न शेरबहादुर देउवाको अध्यक्षतामा गठन भएको उच्चस्तरीय आयोगमा महतले सदस्य सचिवको जिम्मेवारी सम्हालेका थिए । वार्ताबाटै माओवादी समस्या समाधानको पहल थाल्नुपर्ने दस्तावेज तयार गर्न महतको महत्वपूर्ण भूमिका रह्यो ।

२०५८ सालमा महत प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवाको सल्लाहकार बने । राष्ट्रिय योजना आयोगको सदस्य भए । माओवादी जनयुद्धको शान्तिपूर्ण रुपान्तरण प्रक्रियामा महतको भूमिका महत्वपूर्ण रह्यो । त्यसपछि महत अन्तरिम व्यवस्थापिका संसदको सदस्य भए । माधव नेपाल नेतृत्वको सरकारमा महत उर्जामन्त्री भए ।

उर्जामन्त्री हुँदा अपर तामाकोशी परियोजना अगाडी बढाउने कामदेखि ढल्केबर मुजफपुर ट्रान्समिशन लाइन निर्माण र लोडसेडिङ हटाउन महतले धेरै काम गरे । नेपाली कांग्रेस र कांग्रेस प्रजातान्त्रिकलाई एकीकरण गर्न बनेको समितिमा सदस्यको रुपमा रहेर पार्टी एकतालाई निश्कर्षमा पुर्याउन महतको महत्वपूर्ण योगदान रह्यो । संविधानसभाको सदस्यका रुपमा संविधान मस्यौदा समितिमा बसेर संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्रको संविधान निर्माणमा महतको महत्वपूर्ण भूमिका रहेको छ । संविधान निर्माणपछि डा. महत प्रचण्डको नेतृत्वमा बनेको सरकारको परराष्ट्रमन्त्री भए ।

चीनसँगको बिआरआई सम्झौता र भारतसँग द्धिपक्षीय हितका विविध विषयमा समजदारी निर्माणमा महतको महत्वपूर्ण पहल रह्यो । उर्जामन्त्री र परराष्ट्रमन्त्रीका रुपमा महतले राष्ट्रको हित र जनताको पक्षमा गरेका निर्णयहरु अविश्मरणीय रहेका छन् । कोरोना महामारीबाट उत्पन्न संकटका बेला नेपाली कांग्रेसले गठन गरेको कोभिड १९ अनुगमन समितिको संयोजकका रुपमा महतले संक्रमितको उपचार, औषधि, खोप र अनियमितताका बिषयमा सरकारलाई निरन्तर खबरदारी गरेका थिए । तर यी सबै तथ्यहरु ओझेलमा पार्ने र महतको चरित्र हत्या गर्ने षडयन्त्र चलिनै रहेको छ । नेपाली कांग्रसमा केन्द्रीय सदस्य र सहमहामन्त्रीको भूमिकामा रहेर संगठन निर्माणमा अहोरात्र खटिएका नेता महतमाथी लाञ्छना र प्रतिशोधका शृंखला निरन्तर कायम छ ।

कराउने कराउँदै गर्छ, हात्ती लम्किदैछ भनेझै कांग्रेसलाई बलियो बनाउन सहमति, सहकार्य र एकताका आधारमा मिलेर अगाडि बढ्नुपर्ने मान्यता सहित प्रवक्ताको भूमिकामा पार्टीलाई आधुनिकता तर्फ लैजान सूचना प्रविधिको प्रयोग गर्ने, पार्टीका निर्णयहरुलाई जनतामाझ पुर्याउने र जनताका आवाज अनुरुप पार्टीलाई रुपान्तरण गर्दै लैजाने एवं प्रचार संयन्त्रलाई चुस्त र दुरुस्त पार्ने काममा डा. महत निरन्तर लागिपरेको पाइन्छ । यति हुँदाहुँदै पनि प्रवक्ता महतमाथि निरन्तर प्रहार किन भइरहेको छ ? यस पछाडिको शक्ति र नियतको खोजी हुनुपर्ने राजनीतिकवृतमा चर्चा छ ।

• कुमार राउत